بریس دست چیست؟ و معرفی انواع ارتز دست
بریس دست چیست؟
صوت مقاله جامع بریس دست🖐
ارتز یا بریس دست به تجهیزاتی اطلاق میشود که برای ثابت و محکم نگهداشتن بخشهای مختلف بدن به کار میروند. این ابزارها همچنین به محافظت و اصلاح جراحات و ناهنجاریها کمک میکنند و میتوانند انجام برخی حرکات و وظایف بدن را تسهیل نمایند. ارتز دست، مانند ارتز سر و گردن، ارتز ستون فقرات، ارتز شانه و ارتز آرنج، یکی از زیرمجموعههای ارتز اندامهای فوقانی به شمار میآید. در حالی که ارتز مچ پا، ارتز لگن، ارتز زانو، کفش و کفی طبی جزو ارتز اندامهای تحتانی محسوب میشوند.
افرادی که در ناحیه دست خود دچار آسیبدیدگی شدهاند، افرادی که سکته کردهاند، کودکان مبتلا به فلج مغزی، افرادی با دست اسپاستیک و بیماران مبتلا به عارضه تنیس البو، از جمله کسانی هستند که به استفاده از ارتز دست نیاز دارند. این مقاله به منظور ارائه اطلاعات مهم درباره بریس دست برای افرادی که به دنبال کسب آگاهی در این زمینه هستند، تهیه شده است.
در ادامه به معرفی انواع بریس دست برگرفته از سایت کاویان کلینیک می پردازیم:
انواع بریس ارتوپدی دست
بریس دست در انواع متفاوت ارتوزهای سفارشی و تولید شده از قبل جهت کمک و حمایت از ناحیه آسیب دیده موجود است. انواع سفارشی این محصولات برای افراد با بیماری شدیدتر تحت نظر پزشک متخصص ارتوپدی تهیه می شود. بریس دست بر اساس ناحیه آسیب دیده دارای انواع متفاوتی موجود است که در ادامه، به اختصار لیست شده است:
✔بریس بازو
✔بریس شانه
✔بریس بازوی استاتیک
✔بریس بازوی عملکردی
✔بریس آرنج
✔بریس مچ دست – ساعد
✔بریس مچ دست – شصت
✔بریس مچ دست کامل
✔بریس دست بلند
ارتز دست چه چیزی است؟
افراد به دلایل مختلف ممکن است با مشکلاتی در ناحیه دست مواجه شوند. ابتلا به برخی بیماریها، تصادفات و حوادث غیرمترقبه از جمله دلایل اصلی آسیبدیدگی دست به شمار میروند. در برخی موارد، نقص عضو در ناحیه دست ممکن است به صورت مادرزادی وجود داشته باشد. قطع دست میتواند به شدت بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و اعتماد به نفس او را کاهش دهد. به همین دلیل، پزشکان به کمک این افراد آمده و ارتزهای دست را طراحی کردهاند.
این ارتزها که به نامهای اسپیلینت، ارتوز و بریس نیز شناخته میشوند، در انواع مختلف و با اهداف خاصی تهیه میشوند. استفاده از ارتز دست به بیماران این امکان را میدهد که بتوانند زندگی عادی خود را از سر بگیرند و همچنین به آنها کمک میکند تا اعتماد به نفس و انگیزه خود را دوباره پیدا کنند.
جنس ارتزهای دست از چه موادی تشکیل شده است؟
برای تولید بریس یا ارتز دست، از انواع مختلفی از مواد استفاده میشود که هر یک کاربرد خاص خود را دارند و برای نوع خاصی از بریسها مناسب هستند. برخی از موادی که در ساخت بریس دست به کار میروند شامل موارد زیر است:
– گچ
– چوب
– فلز
– پارچه
– پلاستیک
– ترموپلاستیک (گرما نرم)
ترموپلاستیک نوعی ماده نرم و سبک است که اخیراً توجه پزشکان را برای ساخت انواع ارتز دست به خود جلب کرده است. این ماده به نام گرما نرم نیز شناخته میشود، زیرا در معرض حرارت نرم میشود.
ترموپلاستیک در واقع نوعی پلاستیک انعطافپذیر است. پزشکان پس از گرم کردن ترموپلاستیک، آن را به شکل دلخواه در میآورند و منتظر میمانند تا خنک شود. پس از خنک شدن، این ماده شکل خود را حفظ کرده و در همان حالت باقی میماند. پزشکان میتوانند ترموپلاستیک را به صورت ورقههایی با ضخامتهای مختلف تهیه کنند و برای تولید هر نوع ترموپلاستیک ممکن است از ترکیبات پلیمری متفاوتی استفاده شود.
این ورقهها به راحتی میتوانند به شکل اعضای بدن فرم داده شوند و برخی از آنها قابلیت تغییر شکل چندین باره را دارند. بریس دستی که به این روش تهیه میشود، وزن بسیار کمی دارد و از ویژگیهای مثبت این نوع ارتز این است که بیمار میتواند به آسانی و با راحتی از آن استفاده کند. همچنین، نگهداری و مراقبت از ارتز دست ساخته شده با مواد ترموپلاستیک نسبتاً ساده است.
انواع ارتز دست
بریسهای مچ دست در انواع مختلفی وجود دارند. پس از معاینه بیمار، پزشکان به طور خاص یک بریس را با توجه به نیازهای ویژه بیمار طراحی میکنند. هر نوع ارتز مچ دست کاربرد خاصی دارد و هدف مشخصی را دنبال میکند. همچنین، بریسهای آماده نیز در بازار موجود هستند، اما بیشتر متخصصان ترجیح میدهند ارتزهای سفارشی را برای بیماران خود طراحی کنند.
برخی از مهمترین ارتزهای ناحیه دست شامل موارد زیر میباشد:
بریس دست
در صورتی که فرد به سندرم تونل کارپال یا تاندونیت مبتلا باشد، استفاده از بریس دست ضروری است. این ارتز به منظور کنترل حرکات دست پس از شکستگی و کشش عضلات مچ دست طراحی شده است. یکی دیگر از کاربردهای این بریس، مدیریت کنتراکچر است؛ وضعیتی که در آن عضله یا تاندون به طور غیرطبیعی کوتاه میشود.
بیمار میتواند از این نوع ارتز در زمان استراحت یا هنگام انجام فعالیتهای روزمره استفاده کند، البته این موضوع به نوع آسیب و صدمهای که فرد با آن مواجه است بستگی دارد. متخصص به بیمار در انتخاب مناسبترین نوع ارتز کمک میکند تا فرد بتواند در کوتاهترین زمان ممکن بهبودی یابد و به روال عادی زندگی خود بازگردد.
مواردی که پزشک ممکن است استفاده از بریسهای مچ دست یا دست را برای بیمار تجویز کند عبارتند از:
– سندرم تونل کارپال
– سکته مغزی (حادثه مغزی عروقی)
– کنتراکچر مچ دست
– کنتراکچر دست
– نیاز به آتلبندی در موقعیت کاربردی
آتلبندی به وضعیتی اطلاق میشود که در آن مچ دست و انگشتان به کمک آتل یا اسپلینت تثبیت میشوند. در این روش، پزشکان مچ دست را در زاویهای بین 20 تا 35 درجه قرار میدهند به گونهای که مچ دست به سمت بالا یا عقب خم شود. سپس دست را به گونهای تنظیم میکنند که مفاصل بینفلاژنیال در زاویهای بین 45 تا 60 درجه قرار گیرند. همچنین، پزشکان انگشت شست را از سایر انگشتان دور نگه میدارند و آن را در سمت مخالف اما همراستا با پشت انگشتان قرار میدهند.
ارتز ثابت مچ دست یا اسپیلنت دست
پزشکان از این نوع بریس برای درمان موارد زیر استفاده میکنند:
– فلج
– لرزش
– کنترل گرفتگی
– کنتراکتور
– انقباض عضلانی (قولنج)
– فلج اسپاسمی
– سندرم تونل کارپال
– تاندونیت
– در رفتگی مچ دست
– کشیدگی مچ دست
– شکستگی
– قرار گرفتن فرد در معرض عمل جراحی
پزشک مسئول ساخت بریس با توجه به اهداف و نیازهای بیمار، ممکن است یک اسپیلینت مچ دست، بریس تامب اسپایکی یا بریس کوکاپ مچ دست را تجویز کند. پس از ارزیابی وضعیت بیمار، پزشک معالج به او کمک میکند تا هر چه سریعتر بهبودی خود را به دست آورد و به فعالیتهای روزمرهاش ادامه دهد.
بریس انگشتان
پزشکان از بریسهای انگشت برای حمایت، محافظت و پیشگیری از تغییر شکل انگشتان استفاده میکنند. این نوع بریسها کاربردهای متعددی دارند که برخی از آنها عبارتند از:
– درمان دفورمیتی بوتونیر: این حالت که به بدشکلی انگشت جا دکمهای نیز معروف است، زمانی رخ میدهد که نزدیکترین مفصل به کف دست به سمت کف دست خم میشود و فرم طبیعی دست را مختل میکند.
– درمان انگشت چکشی: در این وضعیت، تاندون بازکننده انگشت آسیب میبیند.
– درمان در رفتگی: این بریسها میتوانند در درمان در رفتگی انگشتان موثر باشند.
– درمان دفورمیتی گردن قو: در این حالت، نزدیکترین مفصل به سر انگشت به سمت کف دست خم میشود و همچنین نزدیکترین مفصل به کف دست به سمت خارج خم میگردد.
– درمان انگشت ماشهای: این نوع بریس میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
– درمان تنوسینوویت دکورون: در این حالت، تاندونهای انگشت شست دچار التهاب میشوند.
– درمان آرتریت روماتوئید: بریسهای انگشت میتوانند در مدیریت این بیماری موثر باشند.
– درمان شکستگی: این بریسها در فرآیند بهبودی شکستگیهای انگشت نیز کاربرد دارند.
بریس استاتیک مچ دست
پزشکان از این نوع ارتز برای حمایت از مفصل مچ دست بهره میبرند. این بریس به حفظ ساختار عملکردی دست کمک کرده و از بروز بدشکلی در مچ و دست جلوگیری میکند. همچنین، پزشکان گاهی از این ارتز برای اتصال به درمانهای دیگر استفاده میکنند.
ارتز استاتیک مچ دست به ویژه برای افرادی که دچار فلج عضلانی یا ضعف شدید در دست و مچ دست هستند، طراحی شده است. این بیماران در صورت عدم استفاده از ارتز، ممکن است با خطر ناهنجاریهایی مانند دست چنگالی یا کشش بیش از حد عضلات ضعیف مواجه شوند. به عنوان مثال، افرادی که به فلج چهار اندام (کوادری پلژی) مبتلا هستند، چنین ضعفی را تجربه میکنند.
استفاده از بریس استاتیک مچ دست به این افراد کمک میکند تا عملکرد دست خود را حفظ کنند و از بروز بدشکلی و انقباضات جلوگیری نمایند. در غیر این صورت، ممکن است در آینده نیاز به استفاده از بریس عملکردی مچ دست پیدا کنند.
بریس استاتیک دست
پزشکان از بریس استاتیک دست برای حفظ عملکرد صحیح دست و جلوگیری از بروز هرگونه بدشکلی استفاده میکنند. همچنین، این بریس گاهی به عنوان پایهای برای اتصال سایر وسایل درمانی به کار میرود. بریس استاتیک مچ دست به ویژه برای افرادی طراحی شده است که به ضعف و فلج در ساختارهای عضلانی داخلی دست دچار شدهاند، اما دارای عضلات اکستنسور قوی در مچ دست هستند.
این افراد در صورت عدم استفاده از بریس ممکن است با خطر بدشکلی دست صاف و کشیدگی غیرطبیعی مفصل کارپومتاکارپال انگشت شست مواجه شوند. پزشکان به افرادی که به این نوع ضعف مبتلا هستند، توصیه میکنند حتماً از ارتز استاتیک دست بهرهمند شوند.
استفاده از ارتز دست در شرایط خاص
اگرچه بسیاری از اختلالات و آسیبهای وارد شده به دست و مچ دست با کمک ارتز قابل درمان هستند، اما موارد خاصی وجود دارد که در آنها اثربخشی درمان با بریس محدود است. به طور کلی، مدیریت و کنترل بریس در این موارد به خوبی انجام نمیشود. برخی از این شرایط خاص شامل موارد زیر است:
فلج نیمهبدن
بیمارانی که دچار فلج در یک نیمه بدن هستند، تنها میتوانند از ارتز دست-مچ ثابت برای جلوگیری از خم شدن عضلات کنتراکتور یا منقبض استفاده کنند. همچنین، این بیماران میتوانند از یک اسلینگ شانهای برای پیشگیری از دررفتگی و کاهش درد بهرهمند شوند. در این میان، ارتزهای گرفتن منفعل نیز برای درمان برخی از بیماران با موفقیت همراه بودهاند.
آرتریت روماتوئید
پزشکان تعدادی از ارتزها را بهطور خاص برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید طراحی کردهاند. با این حال، هنوز یک رویکرد جامع و اصولی برای مدیریت شرایط مختلف پاتومکانیکی ناشی از این بیماری با استفاده از بریسها ایجاد نشده است.
سوختگی
اگرچه برخی مراکز درمان سوختگی از انواع مختلف ارتزها و اسپلینتها برای درمان بیماران خود بهره میبرند، اما هنوز به نتایج درمانی مطلوب و مورد انتظار پزشکان دست نیافتهاند.
موارد دیگر استفاده از ارتز دست
لازم به ذکر است که ارتز دست تنها در شرایطی که قبلاً اشاره شد، کاربرد ندارد. انواع ارتز دست میتوانند در موارد زیر نیز مورد استفاده قرار گیرند:
یکی از مواردی که استفاده از ارتزهای مخصوص دست میتواند بسیار مفید باشد، شکستگیهای مچ دست است. در صورت شکستگی دست، استفاده از بریس برای کاهش حرکات دست ضروری است.
اگر فردی دچار دررفتگی مچ دست شده باشد، استفاده از ارتز مخصوص مچ دست برای او الزامی است.
سندرم تونل کارپال نیز از دیگر شرایطی است که فرد را ملزم به استفاده از بریس دست میکند.
در صورت بروز سکته مغزی و آسیب به عروق مغزی، فرد ناچار به استفاده از ارتزهای مخصوص دست خواهد بود.
همچنین در تاندونیت مچ دست، فرد باید بریسهای مخصوص دست را تهیه و استفاده کند.
چگونه طراحی ارتز دست انجام میشود؟
طراحی ارتز دست در کلینیک ارتوپدی فنی یارا توسط متخصصان ارتوپدی فنی صورت میگیرد. این کارشناسان ابتدا مچ دست و دست فرد آسیبدیده را بررسی و ارزیابی میکنند. در برخی موارد، برای ساخت ارتز دست نیاز به قالبهای گچی وجود دارد. برای دستیابی به بهترین عملکرد و کارایی، دست فرد باید در وضعیت اصلاحشدهای قرار گیرد.
در بازار انواع مختلفی از مچبندها و ارتزهای دست موجود است، اما همه آنها نمیتوانند بهخوبی نیازها و خواستههای فرد را برآورده کنند. به همین دلیل، متخصصان با توجه به نیازها و اهداف فرد، یکی از انواع پروتزها را انتخاب و توصیه میکنند. افرادی که پس از قرارگیری ارتز در محل خود احساس درد میکنند، باید هر چه سریعتر به متخصصان مراجعه کنند.
این متخصصان با توجه به شرایط موجود، تغییراتی در ارتز ایجاد کرده یا درمان جایگزینی را پیشنهاد میدهند. همچنین، به یاد داشته باشید که قیمت بریس دست بر اساس عملکرد و طراحی آن تعیین میشود.
انواع اسپلینت یا آتل دست کدامند؟
اسپلینتهای دست، که به عنوان آتل نیز شناخته میشوند، از زیرمجموعههای ارتز دست به شمار میروند. این آتلها بسته به شرایط خاص و بر اساس توصیه و تجویز متخصصان، در دست استفاده میشوند. انواع مختلف آتلها به شرح زیر است:
1. آتل بلند اندام فوقانی: این نوع آتل به صورت عمودی طراحی شده و دست را در زاویه 90 درجه ثابت نگه میدارد.
2. آتل کوتاه اندام فوقانی: این آتل از ناحیه آرنج آغاز شده و به نوک انگشتان ختم میشود. همچنین، آتل کوتاه کف دست را نیز پوشش میدهد.
3. آلنار گاتر: این نوع آتل نیز از آرنج تا نوک انگشتان را تحت پوشش قرار میدهد و یکی دیگر از انواع آتلهای ثابت مخصوص دست به شمار میرود.
با توجه به اطلاعاتی که در بالا ذکر شد، باید متوجه شده باشید که قیمت ارتز دست ثابت نیست و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. برای خرید انواع مختلف ارتزهای دست، لازم است هزینههای متفاوتی پرداخت شود.
مزایای استفاده از ارتز دست
ارتزهای دست دارای فواید متعددی هستند. برخی از این مزایا عبارتند از:
- کمک به بیماران برای از سرگیری فعالیتهای روزمره خود به صورت مشابه قبل
- بهبود عملکرد دست
- کاهش درد
- افزایش دامنه حرکتی
- پیشگیری از حرکات ناخواسته
- محافظت از ناحیه خاصی در برابر آسیبهای مجدد
- اصلاح ناهنجاریها و بدشکلیهای دست
- تقویت و بهبود قدرت دست
نحوه مراقبت و نگهداری از ارتز دست
ارتز دست، مانند سایر انواع ارتزها، به مراقبت و نگهداری نیازمند است. نگهداری صحیح از بریس دست میتواند به افزایش عمر مفید آن کمک کند و همچنین از بروز بیماریهای پوستی ناشی از عدم مراقبت جلوگیری کند. اگر بیمار به درستی از ارتز دست خود مراقبت کند، علاوه بر افزایش طول عمر آن، میتواند هزینههای مربوط به تعویض یا تعمیر را نیز کاهش دهد. بنابراین، اهمیت زیادی دارد که به دقت از ارتز نگهداری شود. همچنین، بیمار باید ارتز دست خود را به خوبی تمیز کند تا از بروز هرگونه بیماری پیشگیری شود.
برای تمیز کردن بریس دست، تنها به یک پارچه مرطوب و صابون با pH خنثی نیاز است. نیازی به غوطهور کردن ارتز در آب نیست، زیرا این کار میتواند به کاهش عمر آن منجر شود. همچنین، پزشک متخصص توصیههای مهمی در خصوص نگهداری از ارتز دست ارائه میدهد که رعایت آنها بسیار ضروری و حائز اهمیت است.